Ścieżki Edukacyjne

Babia Góra

Babiogórski Park Narodowy chroni przyrodę najwyższego masywu polskich Beskidów już od 1954 roku. Powierzchnia Parku wynosi 3 393 ha, co czyni zeń jeden z najmniejszych parków w Polsce. Wśród wybitnych walorów Babiej Góry istotne miejsce zajmuje modelowo wręcz wykształcony układ pięter klimatyczno-roślinnych: począwszy od regla dolnego, poprzez regiel górny, piętro kosodrzewiny, aż po piętro alpejskie. Przyroda wysokogórska jest również sama w sobie walorem – poza Babią Górą piętro alpejskie występuje w Polsce jedynie w Tatrach i Karkonoszach. Niezwykle cenne są babiogórskie lasy, charakteryzujące się wysokim stopniem naturalności. Pozbawione wyraźnego wpływu człowieka ostępy leśne stanowią matecznik dla wielu rzadkich gatunków zwierząt, takich jak niedźwiedź, wilk, ryś czy głuszec.

Babia Góra istotna jest nie tylko dla polskiej przyrody – jako istotny element światowego systemu obszarów chronionych została w roku 1977 roku uznana za rezerwat biosfery, a od przełomu stuleci funkcjonuje także jako podwójny obszar Natura 2000. Wycieczka na szczyt Babiej Góry jest przeżyciem nie tylko emocjonalnym, ale i posiada walory edukacyjne. Dzięki obecności przewodników grupa poznaje walory przyrodnicze oraz unikalną florę i faunę Królowej Beskidów. Wędrując po szlakach podziwia panoramy kilkunastu grup górskich z Tatrami na czele. Odwiedzając schronisko na Markowych Szczawinach poznaje historię babiogórskiej turystyki, jej prekursorów oraz unikalne sprzęty używane dawniej w turystyce.

Wystawa Stała Babiogórskiego Parku Narodowego

Wystawa Stała zlokalizowana w budynku Dyrekcji Babiogórskiego Parku Narodowego poświęcona jest prezentacji walorów przyrodniczych i kulturowych regionu Babiej Góry. Jest licznie odwiedzana zarówno przez turystów indywidualnych, jak i przez grupy zorganizowane. Ekspozycja podzielona została na cztery części.

Pierwsza z nich dedykowana jest walorom przyrodniczym Babiej Góry. Zwiedzający zapoznaje się z najbardziej charakterystycznymi przedstawicielami babiogórskiej flory i fauny. Ich prezentacja ma charakter multimedialny – odpowiednio podświetlone dioramy z okazami zwierząt, odtwarzane odpowiednie głosy oraz imitacja wnętrza lasu pozwalają w interesujący sposób zaznajomić się ze specyfiką przyrody ożywionej najwyższego po Tatrach masywu w Polsce. W trakcie zwiedzania można także uzyskać informacje na temat piętrowego układu roślinności oraz sieci wód, obejmującej źródła, potoki i jeziorka osuwiskowe, jakie występują na Babiej Górze.

Część druga wystawy poświęcona jest zagadnieniom związanym z dziedzictwem kulturowym okolic Babiej Góry. Jest ona stylizowana na wnętrze chaty góralskiej podzielonej na izbę czarną i białą. Zobaczyć tutaj można pochodzące ze zbiornicy Babiogórskiego Parku Narodowego oryginalne sprzęty, jakich używano kiedyś w podbabiogórskich gospodarstwach. Odnaleźć tutaj można także przykłady narzędzi, jakie wykorzystywane były kiedyś w pasterstwie i przy produkcji sera. Uwagę odwiedzających przykuwają też niezwykle efektowne stroje górali babiogórskich, zarówno bogaty strój kobiecy, jak i równie interesujący strój męski.

Trzecia część Wystawy Stałej wyposażona jest w multimedialny system prezentacyjny dzięki któremu zwiedzający mogą odbyć multimedialną wycieczkę po szlakach Babiej Góry, obejrzeć wschody słońca, podziwiać panoramy ze szczytu jak również wspinać się po poszczególnych piętrach roślinnych. W tej części ekspozycji można także zapoznać się z rodzajami ochrony na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego oraz różnicami pomiędzy lasem gospodarczym, a zbliżonym do naturalnego.

Ostatni element Wystawy Stałej BgPN stanowi Mini Galeria „Pod Cylem”. Jest to miejsce, w którym swoje prace prezentują lokalni artyści i rzemieślnicy. Częstokroć w murach Mini Galerii gościły także zdjęcia o tematyce przyrodniczej, zarówno osób blisko związanych z regionem babiogórskim, jak i fotografików z innych regionów Polski. W Galerii prezentowane są także okazjonalnie zbiory etnograficzne pochodzące ze zbiornicy Babiogórskiego Parku Narodowego.

Śladami Wawrzyńca Szkolnika

Malownicza trasa z Zawoi Czatoży na Markowe Rówienki – skansen im. Józefa Żaka. Zawoja Markowa, Zawoja Barańcowa. Długość trasy ok. 4 km. Czas przejścia ok. 2,5 godz.

Dolina Rybnego Potoku

Zawoja Lajkonik, Dolina Rybnego Potoku, Sulowa Cyrhel, Kwiatek, Zawoja Wilczna, Zawoja Składy. Długość trasy ok. 5 km. Czas przejścia ok. 3 godz.

W Reglu Dolnym

Zawoja Policzne, Norczak, Dolina Rybnego Potoku, Zawoja Lajkonik, Zawoja Składy. Trasa ok. 5 km. Czas przejścia ok. 3 godz.

Przysłop

Klasztor Karmelitów Bosych, wiatrak, izba regionalna w szkole podstawowej na Przysłopiu, u wytwórcy szachów dla trzech osób, zabawki u Janika. Wycieczka trwa ok. 4 godz.

Mokry Kozub

Patrząc na mapę Babiogórskiego Parku Narodowego łatwo odnaleźć Mokry Kozub. Wystarczy tylko spojrzeć na okolice Dyrekcji by zauważyć, że w tym miejscu granica Parku zmienia się z linii mniej więcej prostej na dosyć fantazyjny kształt. To właśnie Mokry Kozub, czyli częściowo pokryte lasem wzgórze w pobliżu potoku Markowego. Usytuowanie Kozuba przy dolnej granicy Parku, bezpośrednio obok Wystawy Stałej BgPN, czyni zeń idealne miejsce do poznawania przyrody. Sprzyja temu również duże zróżnicowanie opisywanego obszaru: tereny płaskie sąsiadują tutaj ze stromymi zboczami, podmokłe olszyny wyrastają obok suchych borów. Sporo jest młodych drzewek, na które zdają się w zamyśleniu spoglądać stare świerki, u stóp wędrowców zaś leżą rozkładające się pozostałości poprzedniej generacji drzew.

Mokry Kozub to także miejsce, skąd roztacza się wspaniały widok na Babią Górę. Ze stosunkowo niewielkiej odległości można podziwiać ukształtowanie północnego stoku Królowej Beskidów. Wyraźnie widoczne są także zmieniające się wraz z wysokością piętra klimatyczno-roślinne, od regla dolnego, poprzez regiel górny, piętro kosodrzewiny, aż po porośnięty formacjami alpejskimi szczyt Babiej Góry – Diablak. Takiego widoku przy omawianiu piętrowości w górach nie zastąpi żadna tablica, prezentacja czy też film.

Zarówno specyfika samego Mokrego Kozuba, jak i jego usytuowanie w pobliżu Wystawy Stałej, parkingu i jednego z najchętniej wybieranych wejść na teren Parku sprawiają, że może on stać się doskonałą terenową „pomocą dydaktyczną”. Dlatego właśnie na tym terenie wytyczona została nowa ścieżka edukacyjna. Zakłada ona aktywne poznawanie wielu aspektów przyrody ożywionej i nieożywionej. Na zboczach Kozuba można zatem nie tylko zachwycić się widokiem Babiej Góry, zadziwić różnorodnością rzeźby czy zmiennością pięter roślinnych, ale także przyjrzeć się, jak wygląda ziemia pod stopami odwiedzających, zastanowić się, do czego potrzebne są w lesie szczątki drzew, co niosą ze sobą wody Markowego potoku, jak postrzegają swoje otoczenie zwierzęta, czy też które z nich należą do dwóch światów: łąki i lasu.

Hala Barankowa

Malowniczo położona na stokach przeciwnych do Babiej Góry hala na której do dnia dzisiejszego prowadzony jest w dalszym ciagu kulturowy wypas owiec. Podczas zwiedzania uczestnicy wycieczki zobaczą przy ładnej pogodzie unikalne panoramy północnej strony Babiej Góry. Widoczne jest z tej lokalizacji całe pasmo od Przełęczy Krowiarki do Przełęczy Jałowieckiej. Dużą atrakcją jest również możliwość zobaczenia działającego gospodarstwa pasterskiego, oraz wyrobu i wędzenia oscypków, dojenia owiec czy innych prac w szałasie, który również można zwiedzić.